Opublikowano: środa, 23 lipiec 2014 16:04

27 lipca godz. 16.00-Szczawnica

Koło godziny 8 rano podszedł do mnie Borowy (mjr Adam Stabrawa) i wydał mi rozkaz wykonania akcji „Burza” . Przygotowywałem likwidację Niemców w szkole policjantów granatowych, głównie za pośrednictwem Stanisława Błażusiaka ps. Pik. Gdy 28 lipca wpadł do mnie jeden z granatowych z zapytaniem co czynić, bo są gotowi, odpowiedziałem jednym słowem – wykonać!”

               (z relacji por. Adama Czartoryskiego ps. Szpak – dowódcy placówki AK w Szczawnicy)

 28.07.1944 r.  porucznik Adam Czartoryski , ps. „Szpak”,  dowódca 11 Kompanii  IV Batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK,  w ramach przygotowywanej przez Armię Krajową na terenie całego okupowanego kraju akcji „Burza”, na czele swojego oddziału podjął działania mające na celu nakłonienie elewów granatowej policji  stacjonujących w Willi „Renata” w Szczawnicy  do podniesienia buntu, rozbrojenia niemieckiego dowództwa i przystąpienia do powstania . W wyniku podjętych działań budynek „Renaty” został otoczony przez partyzantów, a skutkiem podjętej akcji było zastrzelenie przez kursantów trzech niemieckich instruktorów, zabranie przez nich broni i wyposażenia, oraz ich zaprzysiężenie przed por. Czartoryskim. Nowo zaprzysiężonych żołnierzy AK poprowadzono następnie w góry nad Ochotnicę do stacjonującego tam partyzanckiego oddziału AK kapitana Juliana zapały ps. Lampart.  Szczawnica cudem uniknęła wówczas pacyfikacji pomimo śmierci kilku niemieckich żołnierzy, a przybyły jeszcze tego samego dnia na miejsce wydarzeń oddział Gestapo aresztował około 80 mieszkańców Szczawnicy w tym Jadwigę – żonę Czartoryskiego. W odwecie za przeprowadzona akcje i śmierć niemieckich instruktorów groziło im rozstrzelanie, a Szczawnicy pacyfikacja. Zeznania ocalałego instruktora, oraz bezkompromisowa postawa Jadwigi Czartoryskiej uchroniły aresztowaną ludność od niechybnej śmierci.

Program obchodów obejmuje:  wernisaż wystawy pt:  Akcja „Burza” w Szczawnicy – powstanie 1944, prezentacja dokumentów, umundurowania i wyposażenia Polskiej Policji Państwowej Województwa  Krakowskiego oraz Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa  Dystryktu Krakowskiego, widowisko artystyczno-edukacyjne pt.: Powstanie Szczawnickie 1944 oraz wystawę plenerową pt. „Opowieść fotograficzna. Adam i Jadwiga ze Stadnickich Czartoryscy połączoną z prezentacją książki Barbary Caillot-Dubus pt. ADAM I JADWIGA CZARTORYSCY. FOTOGRAFIE I WSPOMNIENIA.

Organizatorzy serdecznie zapraszają mieszkańców Szczawnicy i całego Podhala oraz gości przebywających na wypoczynku w Naszym regionie.

W programie:

16.00- wernisaż wystawy pt: Akcja „Burza” w Szczawnicy – powstanie 1944,

Galeria Pijalni Wód Mineralnych, Plac Dietla 5 - scenariusz wystawy Barbara Węglarz kustosz Muzeum Pienińskiego

16.30- prezentacja dokumentów, umundurowania i wyposażenia Polskiej Policji Państwowej woj. krakowskiego oraz Policji Polskiej GG dystryktu krakowskiego - Pijalnia Wód Mineralnych, Plac Dietla 5

17.00- widowisko artystyczno-edukacyjne pt.: ”Powstanie Szczawnickie 1944” w wykonaniu grup rekonstrukcji historycznej z kraju i z zagranicy , Plac Dietla w Szczawnicy

17.30 -otwarcie wystawy plenerowej OPOWIEŚĆ FOTOGRAFICZNA. ADAM I JADWIGA ZE STADNICKICH CZARTORYSCY, ekspozycja poświęcona życiu Adama Czartoryskiego ps. "Szpak", dowódcy "Akcji Burza" oraz jego żony Jadwigi ze Stadnickich ps. "Tuja".
oraz prezentacja książki Barbary Caillot-Dubus (wnuczki Adama i Jadwigi Czartoryskich) i Marcina Brzezińskiego  ADAM I JADWIGA CZARTORYSCY. FOTOGRAFIE I WSPOMNIENIA (Wydawnictwo WAB, 2013 r.) i projekcję filmów ze zbiorów rodzin Czartoryskich i Stadnickich. 

Jazz bar w Dworku  Gościnnym, ul. Park Górny 7

 Organizatorami obchodów są:  

- Warszawskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r.,

- Grupa Thermaleo & Uzdrowisko Szczawnica ,

- Fundacja Andrzeja Mańkowskiego  

- Muzeum Pienińskie oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Partnerzy:  

Komenda Powiatowej Policji w Nowym Targu,

Miasto i Gmina Szczawnica,

MOK Szczawnica.

Patronat honorowy:

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,

Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie,  

IPN Kraków,

Muzeum AK w Krakowie,  

Powiat Nowotarski,

PWSZ w Nowym Targu